زنانگی؛ زنانگی/مادرانگی؛ ساخت‌دهی‌هایی برای بیان آن

 مادرش برایم تعریف کرد که تا دو سالگی به او شیر می‌داده و سامی هیچ غذای دیگری را نمی‌پذیرفته؛ حتی شیر را از شیشه شیر نمی‌خورده. یعنی مادر در طی این دو سال، روز و شب، هر سه ساعت، برای مراقبت از سامی حاضر بوده و او را در کنار خود می‌خوابانده است. سامی هم تنها با لمس کردن سینه‌ی برهنه‌ی مادر به خواب می‌رفته. مادر در ۱۸ ماهگیِ سامی تلاش می‌کند او را از شیر بگیرد، اما گریه‌های او را تاب نمی‌آورد؛ درنتیجه همچنان به شیردهی ادامه می‌دهد و او را در تخت، کنار خود نگه می‌داشته تا این‌که مادربزرگ تصمیم می‌گیرد شب‌ها سامی را با خود ببرد که مبادا مادر دوباره نظرش را در مورد شیردهی عوض کند. «مادرم سامی را خیلی دوست داشت و از وقتی که سامی خیلی خردسال بود او را پیش خودش نگه می‌داشت، از آنجا که خانه‌هایمان مجاور هم بود این موضوع برایم کمک بزرگی به حساب می‌آمد».

 از این گذشته، شوهر این مادربزرگ در جوانی فوت شده بود و او مانده بود وپنج دختر. بعدها مادربزرگ با کمک دخترهایش، سالن زیبایی و مراقبت از بدن برای خانم‌ها، در خانه راه اندازی کرد که مادر سامی هم مثل چهار خواهر دیگر با او کار می‌کرد. خانواده‌ی مادر به سامی خیلی دلبسته بودند و از او مراقبت زیادی هم می‌کردند. علاوه‌ بر این، پدر سامی هم در خیابانی که منزلشان در آن واقع شده بود، سالن زیبایی مو برای خانم‌ها داشت. بعد از مدرسه، سامی تکالیفش را در سالن مادربزرگ و یا در سالن پدر انجام می‌داد. باید اضافه کنم که سامی یک برادر هم داشت که سه سال از او کوچک‌تر بود و پدر نسبت به این برادر دلبستگی ویژه‌ای نشان می‌داد: پدر در مورد برادرکوچک‌تر این ‌چنین می‌گوید: «او قلب مرا تسخیر کرده است؛ با اینکه اصلا برای سامی وقت نمی‌گذارم اما به پسر کوچکم خیلی نزدیکم. سامی به او خیلی حسادت می‌کند…».

 زندگی در «جنون نخستینی و مادرانه»، بدون فاصله‌ از بدن مادری که خود را در صمیمیتی جسمانی، پوست به پوست و بدون محدودیت عرضه می‌کند (لذت بخش، هم برای مادر و هم برای فرزند)؛ موجب غرق شدن سامی در «زنانگی» بین‌نسلی مادر گردید. در حالی که سامی می‌توانست توسط پدر، به عنوان عضو سومی که مردانگی‌زا^[۶] و جدایی‌آفرین است، از این هم‌زیستی با مادر جدا شود. اما پدر در جهان کودک غایب است، به او علاقه‌ای نشان نمی‌دهد و پسر کوچکترش را ترجیح می‌دهد. به علاوه، او هم شغلی دارد که غرق در دنیایی زنانه است. در نبود پشتوانه‌ای مردانه که با مردانگی پدر شناخته می‌شود، سامی در سلطه‌‌ی تمام عیار زنانه غرق می‌گردد؛ در وضعیتی که در همانندسازی اولیه افراطی با مادر، و در غیاب الگویی پدرانه که به اندازه کافی ارزش‌بخش و مردانه‌کننده باشد، غوطه‌ور است. وقتی که با چنین آشفتگی در هویت جنسی سامی مواجه شدم، بی‌شک اولین نظریه‌ای که به ذهنم آمد، نظریه‌ی فروید بود. اما پس ازآن، نظریه‌پردازی استولر در «مرحله‌ی زنانگی اولیه^[۷]» بود که خود را به نگاهم تحمیل کرد. با اینکه فروید مردانگی را مقدم می‌دانست، استولر مقدم بودن «زنانگی اولیه» را در رابطه با مادر، مسلم فرض کرد:

«[زنانگی اولیه] وضعیتی است که به هم‌زیستی مادر- کودک اشاره دارد؛ هر چقدر این هم‌زیستی طولانی‌تر، صمیمانه‌تر و برای هر دو طرف، لذت بخش‌تر باشد، احتمال این‌که پسر به سمت زنانه بودن سوق پیدا کند، بیشتر است؛ و این اثرگذاری در صورتی که پدری نباشد که این هم‌آمیزی را از لحاظ کمی و کیفی گسیخته کند… تداوم می‌یابد تا آن‌جا که این هم‌آمیزی با تشویق تقویت شود؛ پسر را به سویی می‌برد که مانند مادر احساس و با او همانندسازی کند تا جایی که مردانه‌شدن او را مختل می‌کند».

از نظر استولر، زنانگی هم در پسرها و هم در دخترها نخست خود را نشان می‌دهد. بر این اساس، پسر برای خود لایه‌ای محافظتی می‌سازد؛ مانعی در برابر کشش برای بازگشت به زنانگی و همانندسازی اولیه با مادر که درنتیجه‌ی هم‌آمیختگی با او پدیدآمده است. او «دلهره‌ی هم‌آمیزی^[۸]» را شکل می‌دهد و با کمک پدرش این زنانگی را انکار^[۹] (واپس‌رانی^[۱۰]؟) می‌کند تا مردانگی خود را تثبیت کند. بنابراین سامی را می‌توان طبق نظر استولر، گرفتار در «مرحله‌ی زنانگی اولیه» دانست که مانع از آن می‌شد که بتواند از کژهمانندسازی^[۱۱] با بخش زنانه‌ی مادر گذر و برای استیلای مردانگی، با پدر همانندسازی کند.