ارزش افسردگی

آنچه برای تسکین فرد افسرده اهمیت دارد، دل‌گرمی‌های ظاهری و اطمینان‌بخش نیست. هیچ فایده‌ای ندارد که به فرد افسرده امید بدهیم، یا تلاش برای شاد کردن کودک افسرده با تکان دادنش، تعارف شیرینی، یا اشاره به درختان و گفتنِ «نگاه کن چه برگ‌های سبز و زیبایی دارند»، کارساز نیست. برای کسی که در افسردگی فرورفته، آن درخت مُرده به‌نظر می‌رسد، برگ‌ها بی‌حرکت‌اند —و شاید اصلاً برگ و سبزه‌ای در کار نباشد؛ تنها چشم‌اندازی خشک، سوخته، و تهی در برابر اوست. در چنین وضعیتی، اگر بخواهیم با شادی‌های سطحی، حال او را تغییر دهیم تنها نشان می‌دهیم که عمق رنجش را درک نکرده‌ایم؛ و خود را مضحکه کرده‌ایم.

آنچه گاه می‌تواند تغییری ایجاد کند، نه دل‌گرمی، بلکه مواجهه با یک رنج واقعی است—مثلاً تهدید جنگ، رفتار خشم‌آلود یک پرستار در بیمارستان روانی، یا تجربه‌ای از خیانت. در چنین موقعیت‌هایی، پدیده‌ی منفی بیرونی می‌تواند جایگاهی شود برای انداختن بخشی از تیرگی‌های درونی؛ نوعی فرافکنی که باعث تخلیه‌ی تنش‌های روانی می‌شود، و مه سنگین افسردگی آرام‌آرام شروع به کنار رفتن می‌کند. اما نمی‌توان رنج یا شرارت را به‌عنوان نسخه‌ای درمانی تجویز کرد. (شاید درمان با شوک الکتریکی؛ نگاه کنید به CW 2:5:4؛ شکل عامدانه‌ای از تجویزِ بدی باشد؛ و به همین دلیل، گاهی از نظر بالینی موفقیت‌آمیز است، هرچند اگر از منظر انسانی به آن نگاه کنیم، شکلی از تقلب به‌حساب می‌آید.)

اما آنچه می‌تواند به فرد افسرده کمک کند، نه تلاش برای رفع فوریِ اندوه، بلکه پذیرش و تحمل آن است؛ پذیرشی همراه با صبر. باید افسردگی را تاب آورد، تا زمانی که خود به‌تدریج و به‌شکل طبیعی فرونشیند. تنها چنین بهبودی خودانگیخته است که برای فرد معنا دارد و رضایت‌بخش است. بااین‌حال، عواملی وجود دارند که می‌توانند این روند را تسریع یا کند کنند. مهم‌ترینِ آن‌ها، وضعیت اقتصاد درونی فرد است. آیا این ساختار روانی، در حالت شکننده و ناپایداری ا‌ست؟ یا در دل این نبرد همیشگی میان نیروهای متضاد، ذخیره‌ای از عناصر مطلوب و ترمیم‌گر وجود دارد که می‌تواند بار دیگر روان را به سوی توازن بکشاند؟

به‌طرز شگفت‌انگیزی، ممکن است فردی از دل افسردگی بیرون بیاید، قوی‌تر، پخته‌تر و پایدارتر از زمانی که وارد آن شده بود. اما این دگرگونی، زمانی ممکن می‌شود که افسردگی به‌درستی تجربه شده باشد [یعنی فارغ از تحریف‌ها، سرکوب‌ها یا مداخله‌هایی که مسیر طبیعی آن را منحرف می‌کنند.] در ادامه، به بررسی ماهیت این ناخالصی‌ها (پیچیدگی‌ها) و مداخلات خواهیم پرداخت.