ابژه چه موضوعیتی (در زندگی بیماران ما) دارد؟

سه جلسه در پایان سال دوم

دیمن اولین جلسه از این سه جلسه را اینطور شروع کرد که او از پیشرفت خود ناامید شده و فکر می‌کند که باید سریع‌تر کار کند. او اضافه کرد که به این دلیل پیش از این سریع کار نمی‌کرده که یک «تنبل از زیر کار در رو» است که هیچوقت کاری که باید را انجام نمی‌دهد. من توضیح دادم که این حمله‌ای که به خودش وارد می‌کند واجد خود انگیختگی و شدتی است که نشان می‌دهد چیزی وجود دارد که از آن ترسیده است. او موافقت کرد و گفت که در تمام زندگی‌اش می‌ترسیده که او را دوست نداشته باشند، برایش ارزش قائل نشوند و یا مورد احترام قرار نگیرد. او گفت: «حس می‌کنم که ترس من کاملن بر اساس تجربه ایجاد شده. مادرم اغلبِ مواقع کاملن از دست من ناراحت بود و وقتی که او را عصبانی می‌کردم احساس می‌کردم که کاری واقعن بد انجام داده‌ام. مواقعی که تنبیه به صورت فیزیکی بود، احساس نمی‌کردم که دارد من را ادب می‌کند [بلکه برای من] حسی مانند یک حمله داشت . . . وقتی من اشتباهی می‌کردم، این اشتباه از دید معیارهای کتاب مقدس و خدا بود. من گناهکار بودم و در درگاه خداوند کوتاهی کرده بودم.» من گفتم: «بدی‌های تو بر اساس کتاب مقدس بود، آیا مادرت توقع داشت که خوبی‌هایت هم بر حسب اصول کتاب مقدس باشد؟» سپس دیمن درباره‌ی تماس تلفنی که چند روز پیش با مادرش داشت صحبت کرد. مادرش درباره‌ی پدر خودش صحبت کرده بود. اینکه چطور اگر در رعایت کردن معیارهای پدرش کوتاهی می‌کرد، پدرش به شدت حق به جانب و بی‌وقفه از مادرش عیب‌جویی می‌کرد. دیمن گفت: «مادرم این ذهنیت را داشت که ما باید خودمان را تا یک استاندارد مشخص بالا بکشیم، تا بدین طریق تربیتی بهتر از خودش داشته باشیم. او محتاج پیروزی است، محتاج این است که در مقابل پدرش خوب به نظر برسد. برای پدرش منزلت به دست آوردنی است نه دادنی.» من پرسیدم: «و همین الگو را روی شما پیاده کرد؟» دیمن گفت: «برای من ناراحتی مادرم پیوند خورده بود با حالتی از عذاب. چیزی که او را به سمت این خشم می‌کشاند، که برای من یک مصیبت بود. خب، ما بچه‌ها شروع کردیم به زیر نظر گرفتن او. در این کار هم خیلی خوب پیشرفت کردیم.» پرسیدم: «شما این [حالت او] را زیر نظر گرفتید تا برای درست کردنش تلاش کنید؟» دیمن گفت: «در دوران کودکیِ من هیچوقت هیچ‌چیز به اندازه‌ی کافی نبود. هیچوقت خانه به اندازه‌ی کافی تمیز نبود، هیچوقت چمن‌های باغچه به اندازه‌ی کافی کوتاه نبود، من هیچوقت هیچ‌کاری را به اندازه‌ی کافی سریع انجام نمی‌دادم. بیشتر از آنکه وحشتناک باشد افسرده کننده بود. به یاد می‌آورم که همیشه این احساس را داشتم که این [وضعیت] هیچوقت بهتر نخواهد شد.» در اینجا اشک‌های دیمن جاری شد و او از این بابت خجالت زده شد، طوری که چیزی گفت در این مورد که چقدر احمق بوده که به گریه افتاده است. من گفتم: «فکر می‌کنم چیزی که همین الان رخ داد مهم است. تو دردی که به واسطه‌ي ترس و احساس درماندگی در بچگی تجربه کرده بودی را با یک خودتخریبی دیگر مخفی کردی. من تصور می‌کنم این کاری است که تو به عنوان یک بچه انجام دادی و تصور می‌کنم که کارساز بوده. نه تنها برای تو، بلکه همچنین برای مادرت.» دیمن گفت:«منظور شما این است که گریه کردن اشکالی ندارد؟ من احمق نیستم؟» من شوکه شدم از اینکه دیمن به واسطه‌ی این سوال اینقدر بچه به نظر آمد. اما فقط سرم را تکان دادم تا بگویم: نه، احمقانه نبود. او گفت: «وقتی سه، چهار سالم بود، اگر بیرون از خط‌ها را رنگ می‌کردم نابود می‌شدم. [اینکه] از خودم شرمنده باشم تبدیل به روال طبیعی شده بود. اگر در سه سالگی مضطرب بودم چون که مادرم مضطرب بود، پس تبعیت [من] تنها راه حل اضطراب هردوی ما بود.» من گفتم: «تمام این حرف‌های بی‌رحمانه و خشنی که راجع به خودت می‌گویی، به عنوان روشی عمل می‌کند برای فکر نکردن درباره‌ی یک چیز دیگر؛ اینکه چقدر احساس می‌کنی که آسیب دیده‌ای، ناراحتی و بی‌پناهی. و به نظر می‌رسد که این فکر نکردن برای تو و مادرت کارساز بوده. برایم سوال است که شاید منظور تو از روال طبیعی همین باشد.»

پنچ روز بعد، دیمن با گفتن اینکه حالش خوب نبوده جلسه را شروع کرد. او گفت: «چند شب افتاده بودم و هیچ کاری نمی‌کردم، درس نمی‌خواندم، نمی‌نوشتم، حتا با دوستانم بیرون نمی‌رفتم. فقط همینطوری نشسته بودم و به خاطر اینکه همچین آشغال تنبلی هستم به خودم سرکوفت می‌زدم.» او سپس راجع به این صحبت کرد که چطور یک سرپرست برنامه را ناامید کرده به این خاطر که «آنقدر احمق بودم که نتوانستم به سوالات ابتدایی پاسخ بدهم.» و اینکه چقدر پخمه بوده چون «آنقدر شل هستم که حتا نمی‌توانم کاری که می‌دانم برایم خوب است را انجام دهم.» من گفتم «بخشی از تو که می‌خواهد مدام سرزنشت کند امروز با تمام نیرو دارد عمل می‌کند. در عجبم که چرا [امروز این اتفاق افتاده]» بعد از کمی سبک سنگین کردن این موضوع که دیمن خودتحقیری‌اش را بیشتر کرده یا نه ساکت شد. بعد از یک سکوت طولانی گفت: «دیشب به مادرم زنگ زدم. داشتم به او می‌گفتم که احساس تنهایی می‌کنم. او گفت: «تو نیاز به خُلق شکرگذار داری»[۳۵] این [جمله] از یک آهنگ مزخرف بچه‌گانه است! او با یه آهنگ مزخرف بچگانه جوابم را داد! من از وقتی ده سالم بود تنها بودم.» گفتم: «من گمان می‌کنم که یک ارتباطی بین این تماس تلفنی و خودتحقیری شدیدی که امروز را با آن شروع کردی وجود دارد.» دیمن گفت: «منظور شما این است که او با خواندن آن آهنگ ارزش من را پایین آورده و حالا من ارزش خودم را پایین می‌آورم؟» گفتم «بله، همین طور است. اما احساس می‌کنم که انگار موضوع دیگری هم هست. چیزی مانند این: به خاطر ناتوانی مادرت در پاسخ دادن به عواطف خالصانه‌ات در مورد تنهایی، تو رنجیدی؛ اما بعد از آن تو با شدت بیشتری به خودت حمله کردی تا این رنجش را فراموش کنی.» دیمن گفت: «الان احساس گناه می‌کنم که نسبت به او خشم داشتم. او بهترین کاری که در توانش بود را انجام داد. او حتا بابت اینکه با من مثل بچه‌ها رفتار کرده عذرخواهی کرد. چرا نمی‌توانم از این [موضوع] بگذرم و عذرخواهی‌اش را بپذیرم؟» گفتم: «باز هم همان [الگو]. تو داری از خودتحقیری برای غلبه بر خشم و درد استفاده می‌کنی. خودتحقیری در نهایت می‌گوید: من نمی‌خواهم چیزی در مورد آن بشنوم، به آن غلبه کن.» دیمن گفت: «حدس می‌زنم که واکنش مادرم به درد این بود که به روش‌های مختلفی بگوید بر آن غلبه کن [مانند:] منش شکرگذار داشته باش، خداوند به آن رسیدگی می‌کند به‌نظرم با توجه به اینکه او خودش عامل درد بود، انجام این‌کار به شکلی سخت بود.»