پایان روانکاوی از منظر لکان (I)

پشت سرگذاری یا پیمودن فانتزی بنیادین بدین معناست که ابژه a باید هم از بیمار، و هم از روانکاو که در ابتدا موقتاً در آنجا مستقر شده بود منفک شود. رانه به صورت $<>D نوشته می‌شود، و در حالی که فروید آن را به عنوان ساختاری دستوری توصیف می‌کند، لکان آن را به ساختاری صوری[۲۲] تقلیل می‌دهد که دقیقا با سکوت توصیف می‌شود. این شیوه لکان برای توصیف رانه به مثابه چرخشی حول ابژه است، که همواره از هدف خود بازمی‌ماند، اما با این حال با تکرار مسیر خویش به خرسندی دست می‌یابد.

فانتزی تنها راه فرد برای چنگ‌زدن به واقعیت است. اما رانه، که درابژه a  تجسد یافته‌است، یگانه گذرگاه فراتر از روانکاوی به این قلمروست. برای روشن‌سازی این نکته، باید بر تفاوت میان آنچه از رانه و فانتزی به دست می‌آید تمرکز کرد. فانتزی وسیله‌ای است برای کسب خرسندی از هر موقعیتی، به هر شیوه‌ای که باشد. اما رانه چنین ساختاری ندارد، چرا که کور است و نمی‌داند در جست و جوی چیست. لکان از کدری ذاتی آن سخن می‌گوید. بااین‌حال، به‌محض پشت سر گذاری یا عبور از سطح همانندسازی، فانتزی بنیادین به رانه بدل می‌شود.

می‌توان دید که پایان تحلیل، برای همخوانی با تمایز میان امر واقع[۲۳] و واقعیت[۲۴]، ناگزیر باید پایانی بدونِ همانندسازی باشد: ناخودآگاه می‌تواند به شکلی بی‌پایان دستخوش تفسیر باشد، چرا که چیزی نیست مگر «کلمات، و باز هم کلمات». در سوی دیگر اما رانه باید به‌مثابه مواجهه‌ای با امر واقع تجربه شود؛ ولی در روانکاوی، این مواجهه نمی‌تواند صرفاً تذکار وجودِ رانه باشد [بلکه] باید بازگو شود؛ باید با تقطیع جلسه یا نشانه‌ای از تأیید روانکاو دال پردازی گردد، تا پرسشِ فرد را برانگیزد: «حالا چه؟ چگونه می‌توان از ناگفتنی‌ها سخن گفت؟» فرد نمی‌تواند با ابژه همانندسازی کند؛ تنها می‌تواند آن را با دال‌هایی پیرامون این خلأ فاصله‌گذاری کرد. و این فرآیند باید بارها و بارها انجام شود، چراکه به‌قول لکان، این نه یک سراب یا توهم محض، که علت[۲۵] میل است. این یگانه راه پشت سرگذاری سطحِ همانندسازی است. روانکاو نباید در همانندسازی درکشیده[۲۶] شود.

علاوه‌براین، باید به‌خاطر داشت که روانکاو صرفاً جایگاه ابژه a را اشغال می‌کند، آن‌هم به‌عنوان شمایلی[۲۷] از ابژه a، که از روی دست آن نوشته شده است. ابژه a یک جوهر نیست—همان‌طورکه به طور مثال در مورد نگاه خیره یا هیچ-‌چیز[۲۸] (به‌مثابه ابژه) واضح است، هیچ چیز به مثابه ابژه—بلکه پیوستاری منطقی است. مراجع همواره تمایل دارد فکر کند روانکاو در حال بازی کردن نقش کسی است که درخواست[۲۹] دارد، که [بدین طریق] به مراجع کمک می‌کند درخواست دیگری بزرگ و رانه را عینیت بخشد، و این خواست را در این پندار بپوشاند که گویا خواست روانکاو اخته‌سازی فرد است. درست است که بیمار تا زمانی‌که اختگی ($) خویش را نشناسد، در نخواهد یافت که اوضاع از چه قرار است. در این عملیات، نقطه‌ای بغرنج وجود دارد که فرد دیگر با یک دال بازنمایی نمی‌شود، بلکه خلأیی محض است؛ و روانکاو نیز به‌همان اندازه خلأست، زیرا فرد درمی‌یابد که خود چیزی نیست جز یک جا‌ی‌بان[۳۰].

تجربه زوال همه آرمان‌ها، دوشادوش‌ تجربه زوال همه میل‌هاست، چراکه این مفاهیم جز خلأ چیزی در خود ندارند. بااین‌حال، از منظر پدیدارشناختی، میل با اضطراب بازنمایی می‌شود.